Badanie finansowane przez Narodowe Centrum Nauki,
Dec-2014/15/B/HS6/03158.
Badanie realizowane było według schematu pokoleniowych badań podłużnych, zapoczątkowanych w 1973 roku. Toruńskie badania dynamiczne należą do grupy metod zwanych longitudinal study. Towarzyszą drogom życiowym kohorty rocznik ’57, reprezentującej ciekawe socjologicznie pokolenie – pokolenie historycznej zmiany.
Obserwacja ich losów od 15 roku życia do chwili obecnej kroczy wraz z historią i tworzy własną historię, a samo badanie od strony metodologicznej należy do wyjątkowych. Pierwotnie, badano pełną kohortę piętnastolatków (osób urodzonych 1957 roku) – uczniów klas ósmych szkół w ówczesnym powiecie toruńskim i włocławskim. Do badanych wracano wielokrotnie w momentach rozwidlania się ich dróg szkolnych i życiowych: pięciokrotnie w okresie nauki szkolnej, trzykrotnie gdy byli dorośli – gdy mieli lat 30 (1987/88 rok), 40 (1997/98 rok) i 60 (2017 rok).
Włączenie w 1998 roku do badań kilkunastoletniej młodzieży dorastającej w nowych realiach ustrojowych, pozwalało na znaczące rozszerzenie pola analiz. Mogliśmy nie tylko obserwować zmiany, jakim pod wpływem czasu ulega zasadnicza kohorta badanych (rocznik ’57), nie tylko różnice pokoleniowe (między rodzicami/dorosłymi i dziećmi/młodzieżą), lecz również (choć z pewnymi ograniczeniami) poddawać analizie te same fazy życia obu pokoleń przypadające na różne historyczne okresy czasu (i różne konteksty społeczno-kulturowe).
Ostatnia, ósma fala badania, zrealizowana w latach 2016-2017, wynikała już tylko z chęci domknięcia – również ze względu na kontekst społecznej zmiany i logiki zmian transformacyjnych – losów obu intrygujących socjologicznie pokoleń: tego, które schodzi z politycznej sceny i tego, które na nią wstępuje.
Badanie zastało respondentów w wieku sześćdziesięciu lat (w przedsenioralnej fazie życia), zaś ich dzieci w wieku 30+, porównywalnym z fazą życia rodziców z końca okresu PRL. Celem tego badania było z jednej strony dopełnienie charakterystyk i losów pokoleń czasu ustrojowej zmiany, określenie ich miejsca i ruchów wykonanych w społecznej strukturze, lecz również opisanie relacji między nimi w kontekście nowych wyzwań, jakie niesie faza późnej transformacji systemu (naznaczona przez ekspansywny konsumpcjonizm, kryzys światowy i demograficzną nierównowagę).
Źródło: Opracowanie Krystyna Szafraniec
Zachęcamy do przyjrzenia się surowym wersjom danych, jakie udało nam się zgromadzić w badaniu – w celu skorzystania z bazy, prosimy o kontakt z kierownikiem grantu: prof. Krystyną Szafraniec (krystyna.szafraniec@umk.pl).
Dołączone bazy zawierają 360 wywiadów z osobami ze starszego z badanych pokoleń i 239 z osobami z młodego pokolenia.
Skład zespołu badawczego:
– prof. dr hab. Krystyna Szafraniec
– dr Monika Kwiecińska-Zdrenka
– Paweł Szymborski
– Piotr Wernerowicz